Nirvana

Nirvana Kimdir?

Nirvana Amerika Birleşik Devletlerinin Washington eyaletinde kurulan efsanevi grunge ve rock grubu. Vokalist ve Gitarist Kurt Cobain ve Bas gitarist Krist Novoselic tarafından kurulmuştur daha sonra birkaç bateristle çalışan Nirvana en son Dave Grohl’un bateriye geçmesi ile birlikte son halini almıştır. Nirvana dönemin normlarının dışında bir gruptur ve hep de öyle kalmıştır yazımızın ileriki kısımlarında bu kısma daha fazla değineceğiz.

Grubun kuruluşu Kurt Cobain ve Krist Novoselic’in lise yıllarında tanışmasıyla başlar Kurt Cobain, Novoselic’e onunla birlikte yeni bir grup kurmak istediğini söyler ve önceki grubu olan Fecal Matter’dan bazı demolar dinletir. Öncesinde bu işe sıcak bakmayan Novoselic demoları dinledikten sonra grup kurma teklifini kabul eder ve Nirvana’nın ilk adımları atılmış olur. İlk dönemlerde farklı isimlerle kariyerlerine başlayan grup birkaç baterist de değiştirir bu bateristler arasında Bob McFadden, Aaron Burckhard, Dale Crover, Dave Foster ve Chad Channing gibi isimler yer almaktadır.

Bleech:

Nirvana ilk single’ını Kasım 1988’de yayımlar. Shocking Blue adlı grubun bir şarkısı olan “Love Buzz”ı yorumlarlar. Single’dan hemen sonra albüm çalışmalarına başlayan Nirvana ilk stüdyo albümleri olan ‘Bleech’i yazmaya başlar. Bu dönemde grupta ritim gitarist olarak Jason Everman da yer almaktadır ancak ‘Bleech’ albümünde gitar çalmamıştır. Jason Everman albümün kaydı için gerekli olan 606.17 dolar’ı kendi cebinden ödemiştir bu yüzden Nirvana bir minnet göstergesi olarak kendisinin de yer aldığı bir görselin negatif halini albümün kapağı olarak kullanmıştır, Everman kapakta Fender Telecaster çalarken görünebilir. Jason Everman albüm çıktıktan bir süre daha Nirvana ile birlikte sahne alır ancak daha sonra gruptan ayrılır.

Nirvana’nın ilk stüdyo albümü ‘Bleech’ Haziran 1989’da yayımlanır ve ardından grup Amerikan turnesinde çıkar. İlk basımı yalnızca 40.000 satan albüm içinde Nirvana’nın “About A Girl”, “School”, “Love Buzz” ve “Downer” gibi önemli şarkıları da yer alır.

Çok büyük başarı elde edemeyen ilk albümün arkasından Nisan 1990’da ikinci stüdyo albüm için kayda giren Nirvana’da baterist sorunları baş gösterir Cobain ve Novoselic artık Chad Channing’in bateri çalışından ve Chad Channing de şarkı yazımlarında yer almadığı için memnuniyetsizdir. Bu olayların akabinde Channing gruptan ayrılır ve yerine eski grubu Scream’den yeni ayrılan Dave Grohl gelir.

Nevermind:

Dave Grohl ile birlikte yeni albüm kayıtlarına başlamak isteyen Nirvana ilk albümlerinin yayım şirketinden memnun olmadıkları için yeni bir yayım şirketi arayışına girer ve sonuç olarak 1990’da DGC Records ile anlaşma sağlar ve kayda başlarlar. Albüm kayıtları tamamlandıktan sonra DGC Records satış hedefini 250.000 adet olarak belirler. Ancak albümden 2 hafta önce ilk single olarak çıkartılan “Smells Like Teen Spirit” büyük başarı elde eder ve 2 hafta içinde neredeyse tüm radyolarda çalmaya başlar. Bu başarının akabinde de 1991’in Eylül sonunda çıkan Nirvana’nın ikinci stüdyo albümü ‘Nevermind’ yılsonuna kadar 400.000 adet satar ve büyük bir başarı elde ederek Michael Jackson’ın ‘Dangerous’ albümünden listelerin birinci sırasını alır.

‘Nevermind’ Nirvana’nın en çok satan albümü olur ve içinde “Smells Like Teen Spirit”in yanı sıra; “Come As You Are”, “Lithium”, “Territorial Pissings” ve “Something In The Way” gibi başarılı şarkılar da yer almaktadır. Sonuç olarak albüm hedefleri ve beklentileri alt üst ederek toplamda 37 milyon’dan fazla satar.

‘Nevermind’ın başarısının arkasından da grup içinde bir anlaşmazlık gelir. Kurt Cobain o zamana kadar eşit paylaşılan şarkı yazım haklarının çoğunluğunu ister grup da kabul eder ancak daha sonra ‘Nevermind’dan elde edilen gelirin %75’ini geriye dönük olarak da ister. Yani grup arkadaşlarının kazandığı kısmı da ister sadece ileriye dönük değil şimdiye kadar kazandıkları da dâhil. Birkaç haftalık tartışmanın ardından grup ayrılma noktasına kadar gelir ancak grubu bir arada tutmak için kabul edilir bu teklif.

Büyük başarı elde eden Nirvana’dan bir albüm beklentisi olan DGC Records 1992’nin christmas dönemine kadar yeni bir albüm çıkarmak ister ancak Nirvana buna hazır değildir. Sonuç olarak eski kayıt şirketleri ve DGC Records ortaklaşa bir toplama albüm olan ‘Incesticide’ı yayımlar. ‘Nevermind’ın yayımlanmasından 15 ay sonra çıkan ‘Incesticide’ çok büyük bir başarı elde edemez ancak altın plağı Şubat 1993’de alır.

In Utero:

Şubat 1993’de Steve Alibi prodüktörlüğüne yeni bir albüm kaydetmek isteyen Kurt Cobain, Nirvana’yla birlikte Minnesota’ya gider 2 hafta içinde 25.000 dolar maliyetle yeni albümleri ‘In Utero’yu kaydederler. Ancak daha sonra bas seslerin az geldiğini söyleyen ve “Heart-shaped Box” ve “All Apologies” şarkılarının mix’lerini beğenmeyen grup Scott Litt’le birlikte remix yapar ve şarkıların o halleri yayımlanır.

13 Eylül 1993’de yayımlanan grubun son stüdyo albümü ‘In Utero’ büyük bir başarı elde eder özellikle “Heart-shaped Box”, “Rape Me” ve “All Apologies” büyük başarı elde eder. Toplamda 15 milyon satan albüm Nirvana’nın en çok satan ikinci albümü olur. Bu albümün başarısından sonra aynı yılın Ekim ayında turneye çıkan Nirvana yanlarına ritim gitarist ve back vokal olarak turne sanatçısı Pat Smear’ı alır. Smear Cobain’in ölümüne kadar grupla birlikte sahne alır.

Kurt Cobain, Dave Grohl and Krist Novoselic of Nirvana (Photo by Jeff Kravitz/FilmMagic)

Kurt Cobain’in Ölümü:

1994 yılı ise grup için trajik bir yıldır. Avrupa turnesi düzenleyen Nirvana’nın turnesi yarıda kesilir. Turne esnasında Kurt Cobain’in eşi Courtney Love, Cobain’i otel odasında bilinçsiz şekilde bulur ve hastaneye kaldırılır. O dönem kendisine reçeteli uyku ilacı ve alkol karışımı nedeniyle bilincini kaybeden Cobain güçlükle kurtarılır. Daha sonra yıllardır süre gelen eroin bağımlılığı tekrar baş gösterir ve rehabilitasyona yatırılır yaklaşık bir hafta sonra rehabilitasyonu bırakan Kurt Cobain bir hafta sonra evinde ölü bulunur. Kafasına pompalı tüfekle ateş ettiği anlaşılan Kurt Cobain’in kanında da bolca eroin ve ilaca rastlanır. Courtney Love daha sonra bir intihar notu bıraktığını da açıklar.

Kurt Cobain öldükten sonra 1993’ün Kasım ayında kaydedilen canlı kayıt albümleri ‘MTV Unplugged’ı yayımlanır Cobain’in bu konserde çaldığı gitar günümüze kadar satılan en pahalı gitar konumundadır. Gitar 2020 yılında bir müzayedede yaklaşık 6 milyon dolar’a satılmıştır.

Nirvana dağıldıktan sonra yayımlanan albümlerin arasında ‘MTV Unplugged‘ın yanı sıra ‘From The Muddy Banks Of The Wishkah’, ‘Live At Reading’, ‘Live At The Paramount’, ‘Live And Loud’ adlı canlı albümlerle birlikte ‘Bleech’in Deluxe versiyonu, ‘Nevermind’ın Deluxe ve Super Deluxe versiyonları, ‘In Utero’nun 20. Yıla özel remaster versiyonu ile birlikte yine 20. Yılına özel Deluxe ve Super Deluxe versiyonları da yayımlanmıştır. 2004 ve 2005’de ise ‘With The Lights Out’ ile ‘Sliver’ adlı iki toplama albüm yayımlanmıştır. Ancak bunların içinde 2002’de çıkan ‘Nirvana’ adlı albümün farklı bir özelliği vardır. ‘Nirvana’ içinde Nirvana’nın beraber kaydettiği son şarkı olan ve o güne kadar yayımlanmayan “You Know You’re Right” adlı şarkı yer almaktadır.

Bu albümler Nirvana LLC adlı şirket tarafından yayımlanmıştır. Nirvana LLC’nin kurucu üyeleri ise Novoselic, Grohl ve Love’dır ancak kuruluştan kısa süre sonra Courtney Love Kovoselic ve Grohl’a dava açar. Dava gerekçesi Nirvana’nın sadece ölen kocası Kurt Cobain’den ibaret olduğunu iddia etmesi ve diğer üyelerin sadece figüran olduklarını savunmasıdır. Ancak bu dava mahkemeye taşınmaz ve davadan bir gün önce aralarındaki anlaşma sonucu kapanır. Daha sonra Courtney Love Kurt Cobain’den kalan %75’lik hakkının %25’ini 50 milyon dolar karşılığında satar.

Ödüller:

Nirvana’nın ödülleri arasında 2 AMA adaylığı ve 1 AMA Ödülü, 1 Billboard Music Awards adaylığı, 3 BRİT Awards adaylığı ve 1 BRİT Ödülü, 2 GAFFA Awards adaylığı ve ödülü, 7 Grammy adaylığı ve 1 ödülü ve 10 MTV Video Music Awards adaylığı ile 5 ödülü gibi ödüller yer almaktadır.

Kurt Cobain’e biraz daha değinmek gerekirse kendisi 90’lardan itibaren Dünya müzik ve kültüründe çok önemli bir yer sahibidir. Kendisinin şarkıları ve sözleri nesiller boyunca insanlara ilham kaynağı olmuştur ve Nirvana ile birlikte birçok toplumda ve on yılda gençlik döneminin duygularının dışavurumu niteliğini taşımıştır. Kendisinin ölümü de şaibeli olarak nitelendirilmektedir ancak resmi kaynaklar intiharı doğrulamaktadır. Diğer teori ise eşi Courtney Love’ın bu ölümü planladığı üzerinedir. Bu konuda birçok kaynak ve belgesel ileri öğrenmelerinizde size yardımcı olacaktır ve bu yazının konusu değildir.