Amerikan Borsası 2021 yılına da hızlı bir giriş yaptı. Nasdaq’ta işlem gören GameStop şirketi hisselerindeki dalgalanma bu yılın ilk ayına damgasını vurdu. 4 Ocak’ta hissenin fiyatı yaklaşık 17 dolar seviyelerindeyken 27 Ocak’ta 480 dolar seviyesine çıktı. Bu olayı anlayabilmek için birkaç finansal piyasa terimini bilmemiz gerekir. Eminim içinizden birçok kişi bu terimleri biliyordur ancak olayın anlaşılabilmesi için terimleri açıklayalım;
Giriş
Uzun (Long) Pozisyon: Bu terimin anlamı bir hisseyi satın almak demektir. Örneğin X hissesinin fiyatı 10 dolar olsun. Siz bu hisseden alırsanız uzun bir pozisyon açmış olursunuz. Bir diğer deyişle hisse fiyatının yükselmesini beklemektesiniz. Fiyat artınca da elinizde bulunan hisseyi satıp kara geçersiniz. Bunun tam tersi olursa ne olur? En kötü hissenin fiyatı 0 dolara düşer ve tüm yatırımınızı kaybedersiniz.
Kısa (Short) Pozisyon: Bu terim ise aslında uzun pozisyonun tam tersidir. Kısaca sahip olunmayan bir finansal enstrümanı ödünç alınarak satılmasıdır. Örneğin X hissesinin fiyatı 10 dolar olsun. Yaptığınız analizler sonucunda hissenin fiyatının düşeceğini düşünüyorsunuz. Bu takdirde hisseyi almanız hiçbir şey ifade etmez. Dolayısıyla hisseyi açığa satmanız gerekir. Hissenin fiyatı düştükçe siz kâr sağlayacaksınız. İşlerin sizin beklediğiniz gibi gitmediğini ve hissenin fiyatının artmaya başladığını varsayalım. Bu durumda ne olur? Bir hissenin yükselmesi sınırsızdır. 10 dolarlık hisse 50, 100, 150, 200 dolara kadar çıkabilir. Yani uzun pozisyonda kaybınız yatırdığınız para kadarken kısa pozisyonda kaybınız çok daha büyük olabilir.
Short Squeeze: Açığa satış yapanların sıkıştırılması ve pozisyonlarının kapatmaya zorlanmasıdır. Örneğin X hissesinin fiyatı 10 dolar olsun. Bu hisseyi açığa satarak kısa bir pozisyona girdiğinizi varsayalım. İşler beklenilen gibi gitmedi ve hisseye olan talep ani bir şekilde arttı. Bu durumda kısa pozisyona sahip olduğunuz hissenin fiyatı 20 dolara çıktı. Artık karda değil zarardasınız. Yani short squeeze’e maruz kaldınız. Baskıya dayanamayarak kısa pozisyonlarınızı daha fazla zarar etmemek için kapatmaya başladınız. Bunu da söz konusu hisseden alarak yaparsınız ve böylece hissenin fiyatı daha da artar.
Gelişme
Öncelikle olayımızın kahramanı GameStop’u tanıtalım. GameStop, Amerikalı bir video oyunu, elektronik alet ve oyun ürünleri satıcısıdır. Şirketin merkezi Dallas’ta bulunmaktadır. 1 Şubat 2020 itibariyle ABD, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda ve Avrupa’da 5.509 perakende mağazası vardır. Şirketin finansal tabloları eskiye göre kötü durumda. Pandeminin de etkisiyle sıkıntılar yaşayan şirketin güvenilir bir yatırım olduğunu söylemek zor. Bir başka kahramanımız da wallstreetbets. Reddit’te bir başlık olan wallstreetbets’in yaklaşık 4 milyon üyesi var. Buradaki bireysel yatırımcılar diğer yatırımcılara nispeten riskli işlemler yapma eğilimindeler.
Amerika’da bulunan bazı büyük fonlar yıllardır kötü gidişata sahip şirketlerin hisselerini açığa satarak şirketin değerini düşürüyorlardı bazen de iflas ettiriyorlardı. Bu durum bireysel yatırımcılara da dokunuyordu çünkü yatırımlarını kaybediyorlardı. Bu kez fonlar aynı olayı GameStop’da denemeye kalktılar. Bu şirket iflasın eşiğinde olmasa da küçülmekte olan bir şirket.
Melvin Kapital fonu da biraz açgözlülük yaparak bu şirketin hissesini açığa satmaya başlıyor. O kadar açığa satma işlemi gerçekleşiyor ki %140 oranında açık pozisyon oluşuyor. Bir başka deyişle fon hissenin düşeceğine o kadar çok inanıyor ki borsada bulunan hisse sayısından çok daha fazlasını borçlanarak açığa satıyorlar.
Bir bireysel yatırımcı da buradaki short pozisyonların büyüklüğünü fark ediyor. Farklı türevlerde toplamda yaklaşık 50.000 dolarlık işlem açıyor ve bunu Reddit ve Youtube’da paylaşıyor. Bu yatırımcının yatırımının değeri ise bir yerde tam tamına 11.000.000 dolara kadar yükseldiğini belirtelim.
Melvin Kapital ve başka fonların GameStop hisselerinde açığa satış yaptığını gören wallstreetbets üyeleri birçok kişiyi örgütleyerek hissede alım yapmaya başlıyorlar.
İlk önce hissenin fiyatı 30 dolara daha sonra 50 dolara kadar çıkıyor. Asıl yükseliş ise 22 Ocak’tan sonra gerçekleşiyor. GameStop’un hissesi 27 Ocak’ta 480 dolara kadar yükseliyor! Yeni yıla girerken fiyatı yaklaşık 17 dolar olan hissenin fiyatı birkaç gün sonra 480 dolara yükselerek tam tamına 28 kat artıyor!
Bu hissede kısa pozisyonları bulunan başta Malvin Capital olmak üzere tüm fonlar kısa pozisyonlarını kapatmak zorunda kalıyorlar. Hissede bir anda meydana gelen alımlar yüzünden söz konusu fonlar short squeeze’e maruz kalıyorlar. Malvin Capital ise ocak ayında %53 zarar ediyor.
Organize hareket devam ederken yatırımcıların yoğun olarak kullandığı Robinhood, Webull, Interactive Brokers gibi hisse alım satım platformları GameStop hissesi alımlarını geçici olarak sınırlandırdı. Bu kararın üzerine yatırımcılar çok sinirlendi ve hatta davalar açıldı. Böylece Robinhood tekrardan hissede sınırlı alımlar yapılmasına izin verdi.
Bu organizasyona Elon Musk da katıldı. Elon Musk Twitter hesabından bu hareketi desteklediğini söyledi. Böylece fiyatlar daha da artmış oldu. Elon Musk’un bunu neden yaptığını bilinmiyor ancak Melvin Kapital’in yöneticilerinin geçtiğimiz yıllarda şirketi Tesla’yı da açığa sattığı söyleniyor. Yani Elon Musk intikam almak istemiş olabilir.
Hisse şu an tekrardan 50 dolara kadar düşmüş durumda.
Bu arada belirtelim ki wallstreetbets üyeleri aynı zamanda AMC, Nokia gibi şirketlerin de hisselerini alıp fiyatın yükselmesine yol açıyorlar.
Sonuç
Bu hareketi küçük yatırımcıların açgözlü büyük yatırımcılara karşı bir başkaldırısı olarak yorumlayan da var suç olarak yorumlayan da. Ancak şu bir gerçek ki tarihte ilk defa küçük yatırımcılar birleşerek büyük yatırımcıları yenmeyi başardı. Birkaç Amerikalı siyasetçi de bu hareketi destekledi. SEC de olaya el attı ve soruşturma başlattı. (SEC: Amerika’nın Sermaye Piyasası Kurulu) Kapitalist sistemin de kendi kurallarıyla vurulduğu gerçeği de unutmamak gerek.
Şimdilik bu kadarla yetinelim. Birkaç ay sonra bu olayı Netflix’te film olarak izleriz 😊
Art of Economics 