Diğer tüm müzik dallarında olduğu gibi Blues türünde de kadınların çok büyük bir varlığı ve etkisi mevcuttur. Blues türünü sadece erkeklerin kadınlar hakkında konuştuğu bir tür olarak nitelendirmek çok büyük bir yanlışlık olacaktır. Blues’da tabii ki bu tarz şarkılar oldukça fazladır lakin blues türü sadece kadınlar hakkında değil icra edenlerin hayattaki çoğu konuda yakınmasından veyahut bu konulardan duydukları sevinçleri de kapsamaktadır. Bu yazımızda Blues’da kadının yerine ve kadın Blues sanatçılarına değinmeye çalışacağız.
Blues müzik türü kadınların katkısı olmasaydı günümüzdeki halini asla alamazdı. Hatta bu öneriyi biraz ileriye götürmek gerekirse günümüze bile ulaşamayabilirdi. Blues’da kadını sadece bir özne olarak görmek çok büyük bir hatadır. Kadın icracılara bakarsak ne kadar efsanevi müzisyenlerin mevcut olduğu görülecektir.
İlk Dönem Kadın Blues’cular
Sister Rosetta Tharpe
Bu sanatçılara birkaç örnek vermek gerekir. Örneğin “Godmother of Rock and Roll” lakaplı büyük üstad Sister Rosetta Tharpe asıl olarak gospel türünde eser üretmenin yanında rhytm and blues türünde de çok başarılı ve kalıcı eserler üretmiştir. Kendisinin eserlerinin günümüzde halen remastered halleri yayımlanmaktadır. Birkaç örnek olarak; “Shout, Sister, Shout!”, “Down By The Riverside”, “Strange Things Happening Every Day” ve “Rock Me” verilebilir.
Sister Rosetta Tharpe; Little Richards, Elvis Presley, Jerry Lee Lewis, Johnny Cash ve Chuck Berry gibi nice Rock and Roll ve Blues üstadına da ilham kaynağı olmuştur.
Bessie Smith
Bir diğer örnek ise efsanevi müzisyen ve blues üstadı Bessie Smith verilebilir. Kendisi aynı zamanda “Empress of the Blues” yani olarak da bilinmektedir. Lakabından da anlaşılacağı gibi Blues türüne çok büyük katkı ve emek vermiş usta sanatçı birçok blues ve jazz vokalistine de ilham kaynağı ve örnek olmuştur. Kendisinin “Nobody Knows When You’re Down And Out”, “You Can’t Keep a Good Man Down”, “Devil’s Gonna Git You”, “Empty Bed Blues” ve “Baby Won’t You Please Come Home” gibi ölümsüz eserleri de mevcuttur. Bu sanatçıyı es geçerek blues dinlemek eksiklik olacaktır buna şüphe yok.
Memphis Minnie
İlk kadın Blues sanatçılarına bir diğer örnek ise tabii ki Memphis Minnie. Bu yazıda kendisine değinmeden geçmek olmazdı. Gerçek adı Lizzie Douglas olan sanatçının hayatı tam bir blues sanatçısının hayatıyla eşdeğerdir. Erken yaşta anne babasını kaybeden sanatçı 13 yaşında evden kaçarak kariyerine başlamıştır. Sokak müzisyenliği ile başlayan kariyeri nice başarılı şarkıyı bize hediye etmekle kalmamış aynı zamanda nice müzisyene de ilham olmuştur. Kendisinin başarılı eserleri arasında; “When The Leeve Breaks”, “Me And My Chauffeur Blues”, “Nothing In Ramblin’” ve “Kissing In The Dark” gibi şarkılar da yer almaktadır.
Memphis Minnie’nin ileri dönem rock ve blues müzikte olan etkisine bir örnek olarak Led Zeppelin’in 1971 çıkışlı ‘Led Zeppelin IV’ albümünde “When The Leeve Breaks”i yeni bir yorumla icra etmesi gösterilebilir.
Yakın Dönem Kadın Blues’cular
Bu ilk dönem blues icracılarına örneklerden sonra biraz da günümüzden örnek vermekte yarar var. Susan Tedeschi, Beth Hart gibi örnekler verilebilir. Ülkemizden de bir örnek vermek gerekirse Türkiye Blues Derneği başkanı Göksenin Tuncalı’yı örnek olarak göstermek yanlış olmayacaktır.
Beth Hart
Bu sanatçılara da biraz değinelim tabii ki. İlk olarak Beth Hart vokal kuvveti ve şarkılarıyla bütün bir blues icrasıdır. Kendisini okullu bir sanatçı olarak nitelendirmek doğru olacaktır. Genç yaşta piyano çalmaya başlayan Hart daha sonra lise yıllarında vokal ve çello eğitimi de almıştır. 15 yaşında Hollywood’da sahne almaya başlayan Beth Hart’ın kariyeri günümüzde de halen tüm hızıyla devam etmektedir. Kariyerinde çok başarılı eserler üreten sanatçının başarılı şarkıları arasında; “Your Heart Is As Black As Night”, “Bad Woman Blues”, “Damn Your Eyes”, “Love Is A Lie” ve “Caught Out In The Rain” gibi eserler yer almaktadır. Günümüzün önde gelen Blues icracıları arasındadır.
Susan Tedeschi
Susan Tedeschi ise kariyerine kendi kurduğu Susan Tedeschi Band ile başlamıştır. Daha sonra turnede tanıştığı eşi Derek Trucks ile birlikte yeni bir grup kuran Tedeschi bir süre Soul Stew Revival adlı grupla sahne almıştır. Son olarak ise yine eşiyle birlikte kurduğu Tedeschi Trucks Band ile halen sahne almaktadır. Bu grup bir dönem Eric Clapton ile birlikte turnelere çıkmıştır. Sanatçının toplamda 12 adet albümü mevcuttur.
Göksenin Tuncalı
Tabii ki bu yazıda ülkemizin medar-ı iftiharı Göksenin Tuncalı’ya da değinmek icap eder. Kendisi Blues Derneği’nin kurucusu ve başkanı olmakla beraber Grubu Göksenin ile birlikte yıllardır sahne alan sanatçı 2020’nin Kasım ayında çıkardığı ‘Woman’s Blues’ albümüyle de Türk ve Dünya Blues’una çok büyük bir katkı da sağlamıştır. Gençliğinde gizlice barlarda ve sokaklarda sahne alarak müzik hayatına başlayan değerli üstad günümüzde de kariyerine devam etmektedir. Kendisine Türk ve dünya blues’una sağladığı katkılar için teşekkür ediyor, çalışma ve başarılarının devamını diliyoruz.
Son olarak bu yazımızda bütün değerli kadın sanatçılara yer vermek mümkün olmadı. Zaten hepsini teker teker anlatmakla bitmez her birinin birbirinden başarılı kariyerleri mevcut ancak bahsetmeden de geçemeyeceğimiz sanatçıların da isimlerini vermek doğru olacaktır. Bu yazıda ilk defa kadın blues sanatçılarıyla karşılaşıyor olabilirsiniz veya ilk defa isimlerini duyduğunuz sanatçılar olabilir. Bahsettiğimiz sanatçıların yanı sıra ileri araştırmalar da yapmak isterseniz; Janis Joplin, Nina Simone, Etta James, Tracy Chapman, Big Mama Thornton, Katie Webster, Koko Taylor gibi kendini ispatlamış ustalara da göz atmanızı öneriyoruz. Eminiz ki çok ilginç şeylerle karşılaşacaksınız. İleriki yazılarımızda bu sanatçılara da değinmekten onur duyacağız.
Sanatçıların Spotify profilleri için isimlerine tıklayabilirsiniz. Şimdiden eminiz ki iyi dinlemeler olacak…
Art of Economics 
Farkını ortaya koyan site 👏🏼
LikeLike